Οθωμανική Αυτοκρατορία

12/24 Απριλίου 1830. Μετάφραση στα γαλλικά της Διακοίνωσης της Υψηλής Πύλης προς τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις με την οποία αποδέχεται το Πρωτόκολλο του Λονδίνου της 3ης Φεβρουαρίου 1830. Θεωρείται το κείμενο με το οποίο για πρώτη φορά η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναγνωρίζει επισήμως την ανεξαρτησία της Ελλάδας.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1830/10.1Β, σ.33-34

21 Σεπτεμβρίου [3 Οκτωβρίου] 1830. Οι επαφές του Επιτρόπου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για την εκποίηση των τουρκικών περιουσιών σε Αττική και Βοιωτία Χατζή Ισμαήλ Μπέη με τον Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια μερικούς μήνες μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Λονδίνου (1830), αποτελούσαν ίσως τις πρώτες επίσημες επαφές μεταξύ της Ελλάδας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μία από τις πρώτες σχετικές επιστολές του Έλληνα Κυβερνήτη προς τον Χατζή Ισμαήλ Μπέη.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1830/7.1, σ.13-14

Στο άρθρο 8 της Συνθήκης της Κωνσταντινούπολης (Διακανονισμός της Κωνσταντινούπολης, Συνθήκη Καλεντέρ Κιοσκ), που υπεγράφη στις 9/21 Ιουλίου 1832 ανάμεσα στις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, προβλεπόταν η δυνατότητα της Ελλάδας να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με την Υψηλή Πύλη προκειμένου να ρυθμιστούν οι εμπορικές και ναυτιλιακές σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών, καθώς και η δυνατότητα διορισμού και από τις δύο πλευρές (προξενικών) Πρακτόρων.

[14]26 Δεκεμβρίου 1832. Μετάφραση της Διακοίνωσης της Υψηλής Πύλης προς τον Επιτετραμμένο της Γαλλίας στην Κωνσταντινούπολη με την οποία η Οθωμανική Κυβέρνηση αναγνωρίζει την εκλογή του Όθωνα στον θρόνο της Ελλάδας λέγοντας ότι βρίσκει το γεγονός «πολύ ικανοποιητικό» (“très agréable”). Με αυτό τον τρόπο αναγνωρίζει οριστικά την ανεξαρτησία της χώρας και τα σύνορά της «όπως έχουν διαμορφωθεί και όπως θα διαμορφωθούν συμπληρωματικά». Η Υψηλή Πύλη απέστειλε παρόμοιες διακοινώσεις και στους τρεις Πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων στην Κωνσταντινούπολη, αντίγραφα των οποίων επεδόθησαν στην ελληνική Κυβέρνηση μέσω των αντίστοιχων Αντιπρεσβευτών στο Ναύπλιο λίγες ημέρες μετά την άφιξη εκεί του Όθωνα.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1833/14.1Β, σ.10-12

19 Ιουνίου / 1 Ιουλίου 1833. Η Αντιβασιλεία διατάσσει τον Υπουργό Εξωτερικών να προτείνει «άνευ αναβολής» έναν Έλληνα άξιο να διορισθεί Πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1833/19.1, σ.7
Η Αντιβασιλεία διατάσσει τον Υπουργό Εξωτερικών να προτείνει «άνευ αναβολής» έναν Έλληνα άξιο να διορισθεί Πρεσβευτής στην Κωνσταντινούπολη

24 Αυγούστου / 5 Σεπτεμβρίου 1833. Διάταγμα διορισμού του Κωνσταντίνου Ζωγράφου, ως εκείνη τη στιγμή Νομάρχη Αρκαδίας, ως πρώτου Πρεσβευτή της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1833/19.1, σ.13-16

28 Αυγούστου / 9 Σεπτεμβρίου 1833. Διάταγμα διορισμού των πρώτων Ελλήνων Προξένων σε περιοχές που τότε ανήκαν ακόμα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία: του Θεόδωρου Βαλλιάνου στη Θεσσαλονίκη, του Μιχαήλ Σούτσου στην Πρέβεζα (Νομάρχη Αιτωλίας-Ακαρνανίας έως εκείνη τη στιγμή) και του Μιχαήλ Σχινά στη Σμύρνη (Νομάρχη Αττικής έως εκείνη τη στιγμή). Οι Οθωμανικές Αρχές δεν παρείχαν όμως για πάνω από έναν χρόνο την απαιτούμενη αναγνώριση ώστε να μεταβούν στις θέσεις τους οι Πρόξενοι, και εν τέλει ο Σχινάς δεν πήγε ποτέ στη Σμύρνη.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1833/36.7 σ.5,7
Η Αντιβασιλεία διατάσσει τον διορισμένο Σύμβουλο της Πρεσβείας Κωνσταντινούπολης Δ. Μάνο να αναχωρήσει για την Πόλη προκειμένου να προετοιμάσει την άφιξη του Πρεσβευτή Κ. Ζωγράφου και να επιλύσει όποια εμπόδια υπάρχουν

2/14 Νοεμβρίου 1833. Η Αντιβασιλεία διατάσσει τον διορισμένο Σύμβουλο της Πρεσβείας Κωνσταντινούπολης Δ. Μάνο να αναχωρήσει για την Πόλη προκειμένου να προετοιμάσει την άφιξη του Πρεσβευτή Κ. Ζωγράφου και να επιλύσει όποια εμπόδια υπάρχουν. Αντιθέτως, στον Ζωγράφο δίδεται η εντολή να παραμένει στο Ναύπλιο και να περιμένει τα αποτελέσματα της αποστολής του Μάνου πριν αναχωρήσει.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1833/19.1, σ.79

31 Ιουλίου / 12 Αυγούστου 1834. Οι δύο πρώτες σελίδες της πολυσέλιδης έκθεσης στην οποία ο Κωνσταντίνος Ζωγράφος περιγράφει γλαφυρά και με μεγάλη λεπτομέρεια την επίδοση των διαπιστευτηρίων του στον Ρεΐς Εφέντη (Υπουργό Εξωτερικών) στις 30 Ιουλίου 1834 και τη σχετική επίσκεψή του στον Μεγάλο Βεζύρη, σχεδόν ένα έτος μετά τον διορισμό του και σχεδόν 5 μήνες μετά την άφιξή του στην Κωνσταντινούπολη.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1834/19.1, σ.107-108

30 Ιουλίου / 11 Αυγούστου 1834. Η προσφώνηση του πρώτου Έλληνα Πρεσβευτή (ως «Αντιπρόσωπο» τον αναγνώρισε η Υψηλή Πύλη) στην Κωνσταντινούπολη Κωνσταντίνου Ζωγράφου κατά την επίδοση των διαπιστευτηρίων του.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1834/19.1, σ.187-188

5/17 Αυγούστου 1834. Αυστηρές οδηγίες της Αντιβασιλείας προς το Υπουργείο Εξωτερικών να συνεχίσει τις προσπάθειες για τον διορισμό και την αναγνώριση Ελλήνων Προξένων στις κυριότερες πόλεις και λιμάνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας λόγω της σημασίας τους για τις εμπορικές σχέσεις της χώρας, αλλά και για την προστασία των Ελλήνων που ζουν εκεί. Καθώς η Υψηλή Πύλη αρνείται να αναγνωρίσει τους Προξένους που έχει ήδη διορίσει η ελληνική Κυβέρνηση, η Αντιβασιλεία τονίζει ότι ο διορισμός Προξένων είναι δικαίωμα της Ελλάδας ως ανεξάρτητο κράτος, ενώ συνάγεται και από τις Συνθήκες και τα Πρωτόκολλα της Ανεξαρτησίας που ρητά το αναφέρουν. Δίδει οδηγίες οι Πρόξενοι που θα διορισθούν να μεταβούν στις θέσεις τους, ακόμα και χωρίς την προηγούμενη αναγνώριση από τις Οθωμανικές Αρχές και να προσπαθήσουν να την επιτύχουν επιτόπου, με τη βοήθεια και της Πρεσβείας της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη. Εκφράζει δε την ελπίδα ότι θα έχουν την ίδια αντιμετώπιση με τους Προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1834/39.1-13, σ.185-188

9/21 Αυγούστου 1834. Πρόχειρος κατάλογος υποψηφίων για διορισμό σε προξενικές θέσεις σε πόλεις της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1834/39.1-13, σ.367-368

15/27 Σεπτεμβρίου 1834. Διάταγμα διορισμού εννέα Προξένων και Υποπροξένων σε περιοχές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1834/39.1-13, σ.236
Διάταγμα διορισμού εννέα Προξένων και Υποπροξένων σε περιοχές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Προξενικό δίπλωμα του πρώτου Υποπρόξενου της Ελλάδας στη Ρόδο Εμμανουήλ Σκαραμαγκά

15/27 Σεπτεμβρίου 1834. Προξενικό δίπλωμα του πρώτου Υποπρόξενου της Ελλάδας στη Ρόδο Εμμανουήλ Σκαραμαγκά.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Συλλογή Μουσείου Διπλωματικής Ιστορίας, Φ. 22.4

31 Δεκεμβρίου 1834 [12 Ιανουαρίου 1835]. Πέντε διορισθέντες Πρόξενοι της Ελλάδας σε περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ζητούν την άπαξ οικονομική τους ενίσχυσή από την ελληνική κυβέρνηση, καθώς λόγω της καθυστέρησης αναγνώρισής τους από την Υψηλή Πύλη παραμένουν στην Αθήνα χωρίς αντικείμενο.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1834/37, σ.124
Πέντε διορισθέντες Πρόξενοι της Ελλάδας σε περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ζητούν την άπαξ οικονομική τους ενίσχυσή από την ελληνική κυβέρνηση
Αντίγραφο της επιστολής με την οποία ο πρώτος Πρόξενος της Ελλάδας στα Δαρδανέλια Νικόλαος Βιτάλης ανακοινώνει στους εκεί Προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων την εγκατάσταση και αναγνώρισή του, η οποία έλαβε επισήμως χώρα στις 11/23 Δεκεμβρίου 1834

15/27 Δεκεμβρίου 1834. Αντίγραφο της επιστολής με την οποία ο πρώτος Πρόξενος της Ελλάδας στα Δαρδανέλια Νικόλαος Βιτάλης ανακοινώνει στους εκεί Προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων την εγκατάσταση και αναγνώρισή του, η οποία έλαβε επισήμως χώρα στις 11/23 Δεκεμβρίου 1834. Ο Βιτάλης ήταν από τους πρώτους Έλληνες Προξένους που ανέλαβαν καθήκοντα σε περιοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1835/ΑΑΚ.ΙΑ, σ.8

14/26 Φεβρουαρίου 1835. Ο Θεόδωρος Βαλλιάνος μετέβη στην ακόμα υπόδουλη Θεσσαλονίκη για να αναλάβει τη θέση του Προξένου της Ελλάδας στις 24 Νοεμβρίου 1834. Πρώτη σελίδα του εγγράφου στο οποίο περιγράφει την πρώτη επίσκεψή του στον Πασά της πόλης μετά από την επίσημη αναγνώρισή του στις 3 Φεβρουαρίου 1835.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1835/36.2, σ.36
Πρώτη σελίδα του εγγράφου στο οποίο ο Θεόδωρος Βαλλιάνος περιγράφει την πρώτη επίσκεψή του στον Πασά της ακόμα υπόδουλης Θεσσαλονίκης και την επίσημη αναγνώρισή του ως Προξένου της Ελλάδας
Θεόδωρος Βαλλιάνος (1799-1857)

Θεόδωρος Βαλλιάνος (1799-1857)

Προσωπογραφία του Διονύσιου Τσόκου

Πηγή: Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, Αθήνα

23 Μαρτίου 1840. Ο πρώτος Πρεσβευτής (με βαθμό Αντιπρεσβευτή) της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Ελλάδα διορίστηκε το 1840 και ήταν ο Κωνσταντίνος Μουσούρος. Μετάφραση επιστολής του Σουλτάνου Αβδούλ Μετζίτ Α´ προς τον Βασιλιά Όθωνα, την οποία επέδωσε ο Μουσούρος μαζί με τα διαπιστευτήριά του.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1840/20.10, σ.16-17

16/28 Ιουνίου 1841. Ο Πρεσβευτής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην Αθήνα Κωνσταντίνος Μουσούρος ζητά την αναγνώριση του Γρηγορίου Ταβίσκου ως Προξένου της Υψηλής Πύλης στη Σύρο. Είναι ο πρώτος Οθωμανός Πρόξενος στην Ελλάδα. Ο Βασιλιάς Όθων θα τον αναγνωρίσει λίγες ημέρες αργότερα, στις 2/14 Ιουλίου 1841.

Πηγή Υπηρεσία Διπλωματικού και Ιστορικού Αρχείου, Αρχείο Κεντρικής Υπηρεσίας 1841/40.10, σ.56-57